Om regeringsbeleid te veranderen is het genoeg wanneer 3.5% van de bevolking vreedzaam verzet biedt. Professor Erica Chenoweth, Harvard Kennedy School, heeft dit toegelicht tijdens een TEDx video. Het is de zogenaamde ‘3,5%’ regel, de wetenschap dat regeringen niet anders kunnen dan hun beleid aanpassen of (in extreme gevallen) uit elkaar vallen wanneer meer dan 3,5% van de bevolking verzet pleegt.
In de video legt Chenoweth uit waarom vreedzaam verzet of burgerlijke ongehoorzaamheid een groter effect hebben dan gewelddadige demonstraties. Ze haalt Servië aan als voorbeeld waar vreedzaam protest uiteindelijk heeft geleid tot het einde van het Slobodan Milošević regime. Ook haalt ze de Philippijnen aan waar een dagenlange geweldloze massale demonstratie leidde tot de val van het autoritaire regime van president Ferdinand Marcos.
Chenoweth verzamelde gegevens over alle gewelddadige en geweldloze acties om regeringen omver te werpen of een bevrijding tot stand te brengen. Ze ging terug tot 1900 en de gegevens betroffen de gehele wereld. Uit haar onderzoek bleek dat geweldloze acties een twee keer zo grote kans hadden om succesvol te zijn. Ook blijkt uit haar onderzoek dat gedurende de tijd het relatief aantal succesvolle geweldloze protesten toenam.
Eerder onderzoek suggereerde dat het genoeg was wanneer 5% van de bevolking in verzet komt om regeringen omver te werpen. Het onderzoek van Chenoweth laat zien dat dit percentage zelfs lager is: 3,5%. Veel succesvolle protesten waren zelfs in staat om hetzelfde te bereiken met lagere percentages.
Geweldloze protesten zijn volgens haar onderzoek ook vaak diverser dan gewelddadige protesten. Het laat toe dat de fysieke toestand van demonstranten er niet toe doet. Het laat toe dat ouderen, kinderen, mensen met beperkingen, allemaal mee kunnen protesteren. Het geweldloze karakter maakt het makkelijker voor mensen die twijfelen om zich aan te sluiten. De zichtbaarheid als vreedzaam protest haalt mensen dus over om zich aan te sluiten.
Het diverse karakter van deelnemers aan het protest heeft ook een belangrijk effect. Het betekent dat het een dwarsdoorsnede zal zijn van de bevolking. Iedereen zal zich herkennen in de demonstranten. Toen duidelijk werd dat honderdduizenden mensen in Servië in Belgrado gingen protesteren tegen het Milošević regime weigerde de politie op demonstranten te schieten. Toen één van de agenten werd gevraagd waarom hij weigerde te schieten was zijn antwoord: “Ik wist dat mijn kinderen in de menigte zouden kunnen zijn.”
Demonstraties kunnen ook verschillende vormen aannemen. De massaprotesten kunnen plaats maken voor kleinere protesten op andere plaatsen en op andere manieren. Dit kunnen ook stakingen zijn, het slaan op potten en pannen, thuis blijven, of het uitzetten van elektriciteit op een gecoördineerde tijd van de dag.
De data toont ook aan dat geweldloze protesten in het merendeel van de gevallen niet leiden tot een herhaald verval van regeringen.
Foto: Ivan Radic, CC BY 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by/2.0, via Wikimedia Commons.
