De oude media kwamen vorige week met berichten dat uit onderzoek van de TU Delft zou blijken dat, als er weer coronamaatregelen genomen moeten worden, we liever kiezen voor een korte lockdown dan voor maatregelen die lang duren. Ook zou blijken dat het sluiten van scholen de minst populaire maatregel is, gevolgd door het sluiten van de horeca. Zelfs zou blijken dat de invoering van de avondklok ‘relatief populair’ is. Een onafhankelijke analyse van dit onderzoek laat echter zien dat de resultaten beperkt bruikbaar zijn en niet gebaseerd zijn op feiten en recent empirisch bewijs. Daarnaast blijkt dat het betreffende onderzoek niet is uitgevoerd door de TU Delft zelf, maar door het bedrijf Populytics BV.
In de enquête, onderdeel van het onderzoek van Populytics, worden fictieve beginsituaties gepresenteerd. Situaties waarin bijvoorbeeld het aantal besmettingen en/of de zogenaamde R-waarde oplopen. Vervolgens worden een tweetal beleidskeuzes voorgelegd met veronderstelde effecten. Deze beleidskeuzes zijn opgebouwd uit een set van maatregelen. Per set worden de veronderstelde effecten vermeld, zoals bijvoorbeeld het aantal doden. Echter, deze sets van maatregelen zijn van tevoren geformuleerd door de bedenkers van het onderzoek. Een beperking van deze gelimiteerde en evaluatieve werkwijze is dat degenen die de beslissing moeten nemen niet zelf een alternatieve set kunnen inbrengen.
Modernere state-of-the-art methoden om multi-criteria beslisproblemen op te lossen zijn gebaseerd op het modelleren van zogenaamde voorkeursfuncties, waarbij de voorkeur van de betrokkenen per corona criterium invoer is en de set van maatregelen met de hoogste voorkeur de uitkomst is. Deze set van maatregelen past het beste bij de geaggregeerde voorkeuren van alle betrokkenen. Met behulp van deze methode kan een zogenaamd ‘Preferendum‘ worden opgezet om burgers werkelijke invloed te geven om te komen tot creatieve en gedragen oplossingen. In het onderzoek van Populytics worden enkel vooraf gedefinieerd rigide sets geëvalueerd en daarmee zijn de uitkomsten hiervan per definitie niet bruikbaar voor het vinden van de best passende oplossing, set van maatregelen, van het corona vraagstuk.
Daarnaast zijn een aantal maatregelen buiten het onderzoek van Populytics gehouden. Opties waar andere landen, met succes, voor hebben gekozen komen niet aan bod. Denk bijvoorbeeld aan maatregelen specifiek gericht op bescherming van de kwetsbaren en het verkrijgen van natuurlijke groepsimmuniteit. Maatregelen die aantoonbaar een positief effect hebben op de maatschappij als geheel. Zweden laat bijvoorbeeld nu zien dat het relatief beduidend minder ‘besmettingen’ (positieve testen) heeft terwijl er op dit moment geen dwingende maatregelen gelden. Er geldt daar slechts één advies maatregel: heb je klachten en voel je je ziek, blijf dan thuis.
Ook worden de negatieve effecten van maatregelen op bijvoorbeeld de psychische gezondheid van mensen niet meegenomen in het onderzoek van Populytics. Zo laat bijvoorbeeld een kosten-baten analyse van het Ministerie van Economische Zaken zien dat het eerder gekozen pakket aan (lockdown)maatregelen per saldo 520.000 levensjaren zou kosten. In deze analyse van de overheid (WOB verzoek EZK) wordt niet alleen gekeken naar mogelijke gezondheidsbaten maar ook naar ongewenste neveneffecten. Neveneffecten zoals de psychologische schade, welke vooral jonge mensen betreft, veroorzaakt door maatregelen. Deze impact wordt ook niet meegenomen in de studie van Populytics. Overigens zal, op basis van de huidige getallen, het getal van 520.000 jaren en bijbehorende kosten nog overschreden worden.
Een ander probleem met dit onderzoek van Populytics is dat er een verband wordt verondersteld tussen het nemen van de maatregelen en effecten op het aantal ziekenhuisopnames, IC-opnames en andere COVID-19 maatstaven. Uit vooraanstaand onderzoek van Professor John Ioannidis (Stanford University) blijkt dat er geen enkele aantoonbare relatie is tussen het nemen van maatregelen en het beperken van COVID-19. Ionannidis is één van de meest geciteerde top-wetenschappers ter wereld. Zijn conclusie wordt ondersteund door nog 35 andere onderzoeken. Data uit deze onderzoeken suggereert zelfs het omgekeerde, hoe strenger de maatregelen, des te meer sterfgevallen (inclusief suïcide onder jongeren). In onderstaand figuur is te zien dat landen met strengere maatregelen het relatief slechter hebben gedaan dan landen met nagenoeg geen maatregelen. Groene balken betreffen landen met een lichte lockdown, de blauwe lijn toont een lagere sterfte voor die landen.
Tot slot was de wetenschappelijk directeur van Populytics (Dr. mr. N. Mouter), in zijn rol als medewerker van de TU Delft, medeauteur van een eerder onderzoeksrapport naar de invoering van een ‘vaccinatiebewijs light’. Dit onderzoek ging over vaccinaties. Verschillende oude media kwamen toen met koppen als: “Met vaccinatiebewijs toegang tot de kroeg? Driekwart Nederlanders is voor.” Het narratief van dit onderzoek insinueerde: onder de bevolking bestaat een groot draagvlak voor de invoering van een ‘vaccinatiebewijs light’. Het betreffende onderzoek was echter ook beperkt. Er kon alleen een keuze gemaakt worden tussen 9 discriminerende beleidsopties. De optie: ‘Burgers zijn vrij om wel of niet over te gaan tot vaccinatie zonder medische discriminatie en beperking van hun menswaardigheid’ ontbrak.
